درس بيست و يکم
نبوت خاصه (بخش اول)
نبوت خاصه و بعثت حضرت محمد صلي الله عليه و آله و سلم
چهارده قرن پيش (سال 610 ميلادي) در زمانيکه شرک و بت پرستي سراسر جهان را فرا گرفته بود و انسانهاي مظلوم زير فشار طبقه حاکم دست و پا مي زدند و همه مردم گرفتار ياس و نا اميدي بودند از خانداني شريف مردي برخاست و خود را حامي مظلومان، خواستار عدل و آزادي، پاره کننده زنجيرهاي اسارت و طرفدار علم و دانش خوانده و اساس رسالت خود را فرمانهاي الهي و وحي آسماني معرفي نمود و خود را خاتم پيامبران ناميد.
او محمد بن عبدالله صلي الله عليه و آله و سلم است او از بني هاشم است، يعني همان طايفه اي که در شجاعت و سخاوت و پاکي و صالت در بين همه قبايل عرب مشهور بوده اند شايستگي و کمال روحي آن بزرگوار تا آنجا بود که همه تواريخ جهان از دوست و دشمن بر آن گواهي داده اند تاريخ چهل ساله حيات پر افتخار حضرت پيش از رسالت آسماني وي در دسترس است، حضرت محمد صلي الله عليه و آله و سلم در آن محيط نامساعد و تيره جزيره العرب در همه جنبه هاي فضيلت زبانزد خاص و عام بود و آنچنان مورد اعتماد همگان بود که محمد امين شهرت يافته بود، درود فراوان خداوند بر او و خاندان پاکش باد.
سند هاي رسالت حضرت محمد صلي الله عليه و آله و سلم
راههايي که براي شناخت پيامبران بيان کرديم دليل رسالت حضرت محمد صلي الله عليه و آله و سلم است (يعني اعجاز، معرفي پيامبران قبلي، قرائن و شواهد قطعي) تاريخ گواه قرائن و شواهد رسالت و بعثت حضرت است و کتابهاي آسماني و انبياء قبل بشارت بعثت پيامبر گرامي اسلام را داده اند.
اما معجزات پيامبر گرامي اسلام دو نوع است:
نوع اول معجزاتي که به تقاضاي فردي يا جمعي انجام مي گرفت و حضرت هم از خداوند مي خواست و سپس آن معجزه بدست حضرت عملي مي شد مانند سلام کردن سنگ و درخت بر آن حضرت، شهادت دادن سوسمار به رسالت حضرت، شق القمر، زنده کردن مردگان و اخبار حضرت از مغيبات، که ابن شهر آشوب مي گويد 4440 معجزه براي پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم بوده که سه هزار از آنها ذکر شده است.
قرآن معجزه دائمي پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم
نوع دوم: قرآن معجزه دائمي حضرت محمد صلي الله عليه و آله و سلم است که جاويدان و براي همه زمانها و مکانها تا قيامت مي باشد تفاوتي که ميان پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم و ساير پيامبران وجود دارد اين است که رسالت آنان از جهاني محدود بود، مثلا آنان براي امت و گروه محدودي مبعوث شده بودند بعضي محدود به زمان و مکان خاصي بودند و اگر بعضي از آنان از نظر مکاني محدود نبودند ولي مدت و زمان رسالت آنها کاملا محدود و موقت بود و هرگز مدعي رسالت دائمي نبودند.
ازاين جهت معجزات آنان هم، فصلي و مقطعي بود و اما حضرت محمد صلي الله عليه و آله و سلم رسالتش دائمي و هميشگي است لذا غير از معجزات فصلي، معجزه دائمي (قرآن) دارد که براي هميشه باقي است و براي هميشه دلالت بر رسالت آن جنان دارد.
در نتيجه از ويژگيهاي قرآن اين است که:
1 ـ مرز زمان و مکان را در هم شکسته و تا قيامت معجزه است.
2 ـ قرآن معجزه اي روحاني است يعني معجزات ديگر چشم و گوش را تسخير مي کند ولي قرآن در اعماق جان و روان نفوذ مي کند.
3 ـ قرآن يک معجزه گويا است که براي هميشه تا قيامت مخالفان را به مبارزه دعوت مي کند و مي گويد اگر مي توانيد سوره اي مانند من بياوريد و چهارده قرن از اين دعوت گذشته و کسي نتوانسته مقابله کند و تا قيامت هم نمي توانند.
قل لئن اجتمعت الانس و الجن علي ان ياتوا بمثل هذا القرآن لا ياتون بمثله ولو کان بعضهم لبعض ظهيرا بگو اگر جن و انس پشت در پشت يکديگر جمع شوند تا مثل اين قرآن را بياورند هرگز نخواهند توانست 1. در مرحله دوم براي اثبات عجز از مقابله مي فرمايد: اگر راست مي گوييد ده سوره مانند قرآن بياوريد 2و در مرتبه سوم مي فرمايد: و ان کنتم في ريب مما نزلنا علي عبدنا فاتوا بسوره من مثله و ادعوا شهدائکم من دون الله ان کنتم صادقين اگر در آنچه بر بنده خود فرستاديم (قرآن) شک داريد پس يک سوره مانند قرآن بياوريد و گواهان و همفکران خود را هم دعوت کنيد اگر راست مي گوييد.3 نتيجه اينکه حتي از آوردن يک سوره مانند قرآن عاجزند.
خيلي روشن و واضح است که اگر فصحا و بلغاء آن زمان مي توانستند حتي سوره اي مانند قرآن بياورند آن همه جنگها بر عليه پيامبر گرامي صلي الله عليه و آله و سلم و مسلمانها راه نمي انداختند و با همان سوره به مقابله و معارضه با اسلام بر مي خواستند و همينطور در طول چهارده قرن بعد از بعثت، ميليونها دشمن لجوج و سر خت اسلام که به عناوين مختلف با مسلمانها ستيزه جويي مي کردند اگر توانسته بودند سوره اي مانند قرآن بياورند حتما از اين راه به مبارزه بر خواسته بودند.
استادان بلاغت اعتراف نموده اند که هرگز مبارزه با قرآن ممکن نيست، فصاحت و بلاغت آن خارق العاده، قوانين آن محکم و استوار، گزارشها و پيشگوئيهاي آن حتمي و صحيح و بطور کلي فوق زمان ومکان و علم است و اين خود دليل بر آن است که ساخته و پرداخته فکر انسانها نبوده و معجزه هميشگي است.
يک داستان تاريخي در اعجاز قرآن
بعد از آنکه قرآن با آن آيات، همگان را به مبارزه دعوت کرد دشمنان الام از تمام مردان فصيح و بليغ عرب کمک خواستند ولي هر بار که به مبارزه آمدند شکست خوردند و به سرعت عقب نشيني کردند، از جمله کسانيکه براي اين مبارزه دعوت شد وليد بن مغيره بود از او خواستند فکري کرده و نظرش را اعلام کند وليد از پيامبر اسلام خواست آياتي از قرآن را بر او بخواند حضرت قسمتي از آيات سوره حم سجده را تلاوت فرمود اين آيات چنان شور و هيجان در وليد ايجاد کرد که بي اختيار از جا برخاست و به محفل دشمنان آمده و گفت: به خدا سوگند از محمد سخني شنيدم که نه شبيه گفتار انسانها است و نه پريان... و ان له لحلاوه و ان عليه لطلاوه و ان اعلاه لمثمر و ان اسفله لمغدق و انه يعلوا و لا يعلي عليه گفتار او شيريني خاص و زيبائي مخصوص دارد بالاي آن همچون شاخه هاي درخت پر ثمر و ريشه آن پرمايه است گفتاري است که بر هم چيز پيروز مي شود و چيزي بر آن پيروز نخواهد شد اين سخن سبب شد که در ميان قريش گفتند وليد دلباخته محمد شده و مسلمان شده است.
اين اظهار نظر ضربه سختي براي مشرکان بود لذا ابوجهل مامور شد چاره اي بينديشد او هم نزد وليد آمد و ماجراي مشرکان قريش را گفت و او را به مجلس آنها دعوت کرد، وليد به مجلس آنها دعوت کرد، وليد به مجلس آنها آمده و گفت آيا فکر مي کنيد محمد ديوانه است؟ آيا هرگز آثار جنون در او ديده ايد؟ حاضران گفتند: نه. گفت تصور مي کنيد دروغگو است مگر او بين شما به راستگو و امين معروف نبود؟ بعضي از سران قريش گفتند: پس بايد چه نسبتي به او بدهيم؟ وليد فکري کرد و گفت بگوييد او ساحر است زيرا هر کس به او ايمان آورد در راه او از همه چيز مي گذرد. مشرکان اين شعار را همه جا پخش کردند تا توده هاي مردم را که شيفته قرآن شده بودند از پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم دور کنند ولي با همه تلاشي که انجام دادند نقشه آنان اثر نکرد و تشنگان حقيقت گروه به گروه به سوي حضرت مي آمدند و از اين پيام آسماني و جذابيتش سيراب مي شدند در سوره مدثر اشاره به شيطنت قريش و وليد بن مغيره شده است.
نسبت سحر در حقيقت يک اعتراف به جذابيت قرآن بود. آنها اسم اين جاذبه را سحر گذاشتند در حاليکه ربطي به سحر ندارد.
قرآن خزينه همه فضائل و علوم است، کتاب فقه نيست اما داراي قوانين عبادي، سياسي، اجتماعي، کيفري، جرائي و غيره است، قرآن کتاب فلسفه نيست اما براهين فلسفي بسيار دارد، کتاب نجوم نيست ولي نکاتي بسيار دقيق درباره ستاره شناسي و علوم نجوم دارد که همه دانشمندان را به خود جذب کرده است قرآن کتاب علوم طبيعي نيست ولي آيات فراواني درباره علوم طبيعي دارد پس قرآن معجزه است و فوق علم و دانش است.
حضرت علي عليه السلام درباره قرآن مي فرمايد: و ان القرآن ظاهره انيق و باطنه عميق لاتفتي عجائبه و لا تنقضي غرائبه بدرستيکه قرآن ظاهري زيبا و باطني عميق دارد شگفتيهايش پايان ندارد و غرائب و تازگيهايش تمام نميشود.4
و در خطبه 175 آمده: فيه ربيع القلب و ينابيع العلم و ما للقلب جلاء غيره بهار دلها در قرآن است، چشمه هاي علم دارد و براي دل روشني غير آن نيست.
تمرين:
1 ـ ويژگيهاي قرآن را بيان کنيد؟
2 ـ داستان وليد بن مغيره در اعجاز قرآن چيست؟
3 ـ حضرت علي عليه السلام درباره قرآن چه فرموده اند؟


1 ـ سوره اسراء، آيه 88.
2 ـ سوره هود، آيه 16.
3 ـ سوره بقره، آيه 22.
4 ـ نهج البلاغه، خطبه 18.